Los artistas occitans
Tèrra d’origina o d’adopcion, l’Occitania estoc de totes temps un crusòu ont artistas creèn òbras ricas e divèrsas.
Dempèi la segonda mitat deu sègle XIXau, lo torisme en tot se desvolopar, los artistas deishèn quauque pauc la region parisenca, atirats per aquera destinacion propícia a la creativitat. Lo climat, l’ambient arcuelhius, la beutat e la varietat deus paisatges, l’arquitectura locala en hascón un gran talhèr a cèu alandat.
Creators franceses o estrangèrs, tau coma Vincent Van Gogh o Pablò Picasso i trobèn ua doçor de víver, colors unicas mès tanben lo pintoresc d’un folclòre. Corrents s’i desvolopèn coma lo fauvisme o lo cubisme. Parlaram de quauquas personalitats nativas qui, deu sègle XIXau au XXIau, per la pintrura, la fotografia o lo dessenh, balhèn testimòni deu son amor d’aquera tèrra, en tot har lo miègjorn famós dins lo monde entièr.
Aus sègles XIXau e XXau
Artistas famoses neishuts en Occitania
Neò-classic, inspirat per l’Antiquitat e la Reneishença, Joan-Auguste-Dominic Ingres, merquèc l’istòria de l’Art. Lo musèu de Montauban ont neishoc li ei dedicat. Non lonh, Enric de Toulouse-Lautrec, albigés, èra un observator clarvedent deu son temps, majorau deu postimpressionisme e un deus precursors de l’aficha e de l’Art novèl.
Artistas regionalistas representant lo son terraire
Originari d’Ais-de-Provença, Pau Cézanne, impresionista puèi cubista, traquèc tota la sua vita la lutz unica de la sua region, especiaument en pintrar la montanha Senta-Victòria. Batiat « lo Mèste Basc », Ramirò Arrue a maugrat que sia neishut en Espanha torna escríver dins los sons paisatges, las colors e la paleta solària que l’enròdan. Pintra escènas de la vita vitanta, deus marins, deus paisans, partidas de pelòta qu’expausèc grandosament dinc a l’estrangèr. D’autes renden omenatge a la sua vila natala, coma Enric Martin per Tolosa e lo son fluvi (« Bòrds de Garona »). Auscitan, Joan-Loís Rouméguère, « lo galant de la lutz » cerca a en hèr véser totas las variacions.
Fin deu sègle XXau e auèi
Pintres contemporanèus o la lutz venguda deu negre
Vasut a Rodés, Pèire Soulages ei un esculptor de lutz que tira de las suas telas negras. Ei ua de las figuras majas de l’abstraccion, atau coma Andrèu Marfaing associat a la monocromia.
Fotografes de l’identitat occitana
« Fotografiar ei escríver dambe la lutz » ça disèva Joan Dieuzaide, originari de la region tolosana qui au travèrs de mes d’ua vista deus Pirenèus en particular, vòu contar la vertat d’un pais.
Maurici Roux, fotografe umanista gascon hascoc tanben de la sua òbra un testimòni d’amor infinit per la lenga occitana e lo son patrimòni.
Dessenhaires que per la satira esclairan la sua cultura
Artistas evocators deu son temps a travèrs la sua lenga e lo son terraire, atau son Crestian Lamaison, dessenhaire e cartografe que publiquèc dessenhs satirics a l’expression agusada ; Joan-Claudi Pertuzé, grafista e autor de bendas dessenhadas, que rend omenatge a l’un deus mes bèths soms deus Pirenèus o illustra contas regionaus ; Franck Raynal, peu biais de dessenhs de premsa e satirics o enqüèra Perry Taylor, artista « anglò-gascon » que per quauques trèits hèn véder la vita vitanta de las campanhas, las tradicions e lo patrimòni locau.
Suus corrents artistics e pintres :
Frisa cronologica
Questions
- Qué venguen cercar los artistas non occitanistas dins lo Sud de la França au sègle XIXau ?
- Ont se tròba lo Musèu Ingres ?
- Cita tres subjèctes d’inspiracion entaus pintres regionalistas deu sègle XXau.
- Quin supòrt d’inspiracion causiscoc Joan Dieuzaide ?
- Quin patrimòni permet de transméter lo dessenh satiric ?
Activitats
Apèi recèrcas dins un diccionnari, completa la carta junta dambe los cinc noms d’artistas seguents :
1- Joan NOUVEL
2- Germèna CHAUMEL
3- Ives KLEIN
4- Antòni BOURDELLE
5- Pèire LACOUR
Cada etiqueta dèu comprénguer lo nom de l’artista, la sua vila de neishença e tanben la fòrma d’art qu’a practicada en màger part.