torisme 

Començam per definir lo torisme : lo mòt veng de l’anglés ; a la renaishença se referiva au torn d’Euròpa que hasèvan los senhors angleses entà complir la sua cultura. Auèi, lo torisme designa lo hèit de viatjar e de visitar un lòc entau plaser atau coma las activitats prepausadas pendent un sejorn toristic.

Gèrs e Gasconha

Los visitors deven prumèr comprénguer la diferéncia entre Gèrs e Gasconha. La Gasconha ei ua anciana província qui s’espandiva de la boca de Gironda dinc Arièja. Lo Gèrs ei un departament francés dont Aush ei la prefectura.

preistoria

La nòsta prumèra mèrca serà preistorica dambe las mans « negativas » de las espugas de Gargàs, entre Lanamesa e Sent-Gaudenç. Las pintruras parietalas qu’i trobatz datan entre 29000 e 22000 ans avant la nòsta epòca.

Antiquitat

Hasèm ara un saut dins lo temps entà arribar a l’Antiquitat. En 297, Dioclecian divisa la Gàllia en 17 províncias. La Novempopulania compreng dotze ciutats dont la capitala Elusa (la vila actuala d’Èusa). Podetz auèi visitar l’ensemble arqueologic d’Elusa, dambe los sons vestigis e lo son musèu d’arqueologia.

Edat-Mejana

Passam a l’Edat-Mejana e au reiaume d’Aquitània. Lo site medievau de Peyrussa lo Ròc ei ua anciana ciutat situada en Avairon. Conquesida en 767 per Pepin le Bref, estoc restacada au reiaume d’Aquitània en 781 per Carlesmanhe. Aquò li valoc mes tard d’estar pendent quauques temps anglesa quan Alienòr divorcièc deu Rei de França entà esposar lo Rei d’Anglatèrra. De la ciutat medievala demòran fòrça vestigis deus sègles XIIIau e XIVau, e las tors deu castèth inferior d’epòca carolingiana.

Bassoas

Un vilatge nos balha l’ocasion de córrer mes d’ua epòca : Bassoas. La bastida e la sua torrassa de las bèras datan deu sègle XIIIau, la glèisa deu sègle XVau e la hala, tota en husta, deu sègle XVIau. La basilica Sent-Fris, bastida au sègle XVIau, e restaurada en 1888, se pòt visitar.

Buscà-Maniban

Lo castèth deu Buscà-Maniban ei un exemple regde polit de l’arquitèctura deu sègle XVIIau en Gasconha. Se tròba a dotze quilomètres de Condòm e en tèrra d’Armanhac. Lo punt hòrt de la sua arquitèctura ei la sala dita « a l’italiana », qui ocupa dus solèrs devath ua vòuta en « arc de claustre ». Ei un modèle redusit de la Sala deus Illustres deu Capitòli de Tolosa e pòrta, dins los cartochas devath cornishas, evocacions deus òmes illustres de la region.

sègle XVIIIau

Vaquí qu’èm au sègle XVIIIau e la visita d’Aush s’impausa. I a plan segur vestigis mes ancians (la vila baisha s’ei desvolopada sus un site aquitano-roman) mès la vila hauta ei rica en edificis d’aquera epòca : l’ancian palais avescau, ont se tròba ara la prefectura, l’ancian convent deus Jacobins, actuaument musèu, e l’Ostau de la Comuna dab lo son teatre a l’italiana e la sua Sala deus Illustres.

http://www.tourisme-gers.com/decouvrir-gers-gascogne.aspx

http://tourisme-gascognetoulousaine.fr

http://www.auch-tourisme.com