Entre los sègles XIIau e XIIIau, detzenadas de bastidas estón edificadas en Gasconha. Aqueras creacions s’espandishen de 1255 (fondacion de Montreal) a 1322 (fondacion de Plasença).

Aqueras bastidas son vilatges novèls bastits lo mes sovent sus terradors verges de construccions (espacis cobèrts de bòsques per exemple) coma a Florença o a Gimont, mès tornan tanben prénguer un centre preexistent (ex : Jegun, Miradors).

Los fondators an tanben mes d’un interés dins la fondacion d’aqueras bastidas : permeten de mercar lo territòri dins un contèxte de guèrra frequenta entre sobeiransfranceses e angleses mès tanben entre senhors locaus entre eths. Las fondacions pòrtan tanben revenguts suplementàris pr’amor de las numerosas talhas pagadas peus colons o mercands pendent los mercats o las hèiras.

Las bastidas an lo mes sovent un aspècte geometric dambe un plan rectangular (Masseuva, per exemple) mès cau tanben s’adaptar a las constrentas deu relhèu : atau la bastida de Pavia preng la fòrma d’un poligòne…

Las carrèras son generalament perpendicularas e mian a ua plaça bèra, centrala o excentrada. Aquera plaça presenta lo mes sovent cobèrts entà las mercandisas deus comerçants dambe, en mes, ua hala que pòt albergar la maison comuna (ex : Colonha).

Las bastidas prenguen plan sovent noms variats en ligam dambe la sua especificitat (Labastida d’Armanhac, Vilanòva de Marçan), deu son site (Masseuva : maison de la seuva, deus bòsques), deu nom deu son fondator (Marciac, Solomiac). Plan sovent, las novèlas fondacions prenguen lo nom de granas ciutats europèas : Valença, Colonha, Florença, Pavia…

http://www.persee.fr/doc/shmes_1261-9078_1992_act_21_1_1578

http://www.bastides.org/

http://bastidess.free.fr/