Edoard Lartet, lo pair de la paleontologia

Ficas     8Istòria - Las figuras bèras e los personatges de l’istòria

Edoard Lartet neishoc a Castèthnau-Barbarens lo 15 d’abriu de 1801. Los sons parents èran proprietaris a Seishan. Escolan deus bons, s’interessa a las sciéncias naturalas e seguish corses a París au Collègi de França. Estudia las òbras de Cuvier (paleontològue). De retorn dins lo Gèrs, s’ocupa deu domèni familhau e practica quauquas annadas coma avocat. Plan viste, gràcia a las suas rentas, la sua passion per la paleontologia e la geologia remplaça las suas activitats d’avocat.

En 1833, en pagament deus sons consèlhs juridics, un paisan li balha ua dent de mastodont que veng deu « Camp de los òsses » (lo camp ont i a « òsses », o benlèu tanben, « las hòssas »). Lartet descobrish alavetz lo banc de Sansan.

Identificarà mes de 90 genres e espècias de fossiles de mamifères e reptiles. Las prumèras publicacions que presentan los sons cavaments pareishen en 1834.  De tira, que hèn gran brut.

En 1836, descobrish la maishèra deu prumèr gran monin fossile, lo Pliopitèc. Identifica lo Miocène (-24 millions, -5 millions d'annadas). Per Isidore Geoffroy Saint-Hilaire, ei la confirmacion de la teoria de l’evolucion (Darwin publicarà la sua teoria de l’evolucion en 1859). Edoard Lartet participa a la validacion d’aqueras tèsis, ei precursor de la teoria de Darwin.

« La descobèrta de la maishèra fossila deu monin de M. Lartet me pareish aperada a debutar ua èra novèla deu saber umanitari ».

En 1856, publica un article suu « Dryopithecus » fontani, un primat tanben, descobèrt pròche de Sent-Gaudenç.

En 1857, descriu lo genre « Pelagornis » (auseth dab dents) deu Gelasian en partir d’un umerus trobat dins lo Gèrs.

En 1864, dambe l’anglés Henry Christy, cava quauques sites màgers deu Peirigòrd dont lo Mostièr, Laugeria-Baisha e la Magdalèna. La sua renomada ei au mes haut. Participa a la validacion d’ipotèsis au moment de la descobèrta deu site de la ròca de Solutré.

Edoard Lartet participa activament a la descobèrta deu paleolitic superior.

En 1860, entrepreng cavaments arqueologics a Massat e a Aurinhac, contribua atau a har la pròva de la contemporaneïtat de l’Òme dambe espècias animalas desapareishudas.

En 1861, prepausa ua cronologia deu Quaternari emparada sus las espècias deus grans mamifèrs dominants que se son seguits (atge de l’ors de las espugas, de l’elefant, deu rinoceròs lanós o mamot, deu rèn e de l’auròcs).

En 1867, presida lo Congrès internacionau d’arqueologia e d’antropologia pre-istoricas.

En 1869, ei nomat professor de paleontologia au Museum nacionau d’Istòria naturala.

Se morish lo 29 Genèr de 1871.

Lo son hilh Loís efectua recèrcas eth tanben e descobrirà lo famós Òme de Crò-Manhon a las Eysias-deu-Talhac.

Frisa cronologica


Frisa cronologica

Questions

  1. Ont neish Edoard Lartet ?
  2. Quina periòda de la preïstòria descobrish dins lo Gèrs ?
  3. Quinas son las bèstias que li permeten d’identificar aqueth periòde ?
  4. A quinas bèras descobèrtas participa enqüèra ?
  5. Classa de la mes anciana a la mes recenta aqueths diferents periòdes: magdalenian-miocèn-aurinhacian.

Activitats

Telecargar las responsas

Apregondir en tot s'amusar


Lo laberint
Lo penjat
Partatjar sus las rets socialas :

Collège de Samatan Département du Gers ACPPG Comhairle nan Eilean Siar Sgoil an Taobh Siar Comunn na Gàidhlig Gaelscoil Mhíchíl Cíosóg


Erasmus+ Aqueth projècte estoc finançat damb lo sosteng de la comission europèa.