Joan Jaurés
Partatjar
Ficas
9Istòria
- Las figuras bèras e los personatges de l’istòria
Joan Jaurés neish dins lo Tarn a Castras, en 1859. Dinc aus sons 17 ans, viu dins la bòrda de la Fedial, dambe los sons parents Jules e Adelaïde, e lo son frairòt Loís. Passa ua enfança urosa a la campanha e lo remembre d’aquera vita paisana e de las suas dificultats n’ac deisharà pas jamès.
Ei un escolan deus excellents, plan sovent onorat. Prumèr, debuta ua carrièra de professor de filosofia au licèu d’Albi.
Passionat de politica, en 1885, ei elegit deputat deu Tarn après aver hèit, lo mes sovent, la sua campanha en occitan dins las bòrdas e los lòcs publics.
En 1911, valoriza l’ensenhament de l’occitan coma un atot entà l’aprentissatge de las autas lengas latinas e deu francés. N’ei malurosament pas seguit…
Entre 1889 e 1893, deveng socialista (corrent politic que defen l’egalitat entre los òmes e lo milhorament de las suas condicions de vita). N’ei pas mes deputat mès ensenhaire a la facultat de Tolosa e maire-adjunt a l’instruccion publica a la comuna de Tolosa.
En 1893, encoratjat peus minaires de Caramauç, un novèl còp Jaurés ei hèit deputat. Deisha alavetz la sua carrièra d’ensenhaire e se consacra sonque au melhorament de la vita obrièra. Defen la necessitat de la collectivizacion deus mejans de produccion.
En 1898, luta entà la reabilitacion deu capitani Dreyfus, capitani francés de religion judiva acusat d’aver balhat documents aus alemands, e condamnat a perpetuitat au camp de forçats de Caiena. Aquera accion n’ei pas compresa e l’escarta de la vita politica e ensenhaira, se lança dins lo jornalisme.
En 1902, ei un còp de mes elegit deputat a Caramauç (e que’n demorarà dinc a la sua mòrt) e preng lo cap deus socialistas de l’Assemblada nacionala.
Après « La Petite République », en 1904, fonda lo quotidian « L’Humanité », que dirigish dinc a la sua mòrt.
- las lèis d’assisténcia e d’assegurança, e las caishas de retrèita.
- l’instauracion de la jornada de trabalh de 10 oras.
- la jornada de trabalh de 8 oras entaus minaires.
- lo vòte d’un jorn de repaus ebdomadari (en principi lo dimenge).
- la luta entà l’ententa deus pòbles e lo manteng de la patz.
- la luta contra lo colonialisma.
- la luta contra la pena de mòrt.
Ei assassinat lo 31 julhet 1914 per Raoul Villain, extremista de dreta, a la velha de la declaracion de la prumèra guèrra mondiala. Morish entà las suas ideas.
Escriuts de J. Jaurés, locutor e defensor de la lenga occitana
Frisa cronologica
Questions
Implicacion socialista
- Relheva quauquas iniciativas de Joan Jaurés qui pròvan lo son engatjament socialista.
- Au hiu deu son engatjament politic, quins son los grans domènis que Joan Jaurés defen ?
- En 1923, la vila de Caramauç inaugurava ua estatua de Joan Jaurés. Au ton punt de vista, perqué ei representat atau ?
- Joan Jaurés a fòrça obrat entà la patz entre los pòbles, per quinas rasons ?
Ahèr Dreyfus
- Qué simboliza l’ahèr Dreyfus a l’epòca deu Joan Jaurés ?
Instruccion publica
- Perqué l’escòla ei tan importanta entau Joan Jaurés ?
Fondator de l’«Humanité».
- En batiar atau lo son jornau, sus quin ideau Jaurés bastish lo son projècte socialista ?
Activitats
Aqueth projècte estoc finançat damb lo sosteng de la comission europèa.