Lo cant a tostemps avut ua plaça centrala dins la societat occitana, especiaument en mitan rurau ; non solament pr’amor qu’ei un testimòni important de la vita vitanta mès qu’a tanben un ròtle sociau regde hòrt.

Transmission

La transmission d’aqueths cants ei sustot orala. En efèit, pauc de monde coneishen lo solfègi e las quauquas particions qu’existishen n’an pas qu’un ròtle d’ajuda-memòria. Aprenguem sustot en escotar puèi en tornar cantar las melodias cantadas per d’autes. Aquera transmission orala permet ua mes bèra accessibilitat  e ua memorizacion mes rapida de las melodias.

Lo cant occitan, coma la màger part deus cants tradicionaus, ei sovent transmés de generacion en generacion, quauques còps tanben dins la familha.

Mèma se lo cant tradicionau ei de mes en mes ensenhat dins las institucions especializadas (escòlas de musica o conservatòris) o a l’escadença d’estagis, la votz n’ei pas trabalhada, esculptada coma dins lo cant liric. Dèu estar naturala, rica armonicament, pròcha deu gran sonòre de la votz parlada. Los cantaires utilizan d’alhurs la sua votz de peitrina*.

Gropes

Lo cant ei subertot practicat en amator, a l’excepcion de quauques ensembles que, dempuish ua quinzenada d’annadas, tenen a se professionalizar. De mes en mes, gropes (aqueth tèrme s’emplèga mes que lo de «corala» o de «còr») se recampan entà cantar d’un biais espontanèu e informau, en familha o au cafè. Quasernets de cant pòden perméter aus non-iniciats de s’integrar aisidament au grop.

L’efectiu d’aqueths cantaires pòt anar deu simple duò a un grop mes important. Lo grop n’ei jamès limitat en nombre e a coma tòca d’arcuélher totes los qu’ac desiran. N’a pas tanpòc de « capdau », mèma se un menaire pòt balhar la prumèra nòta.

Lo grop canta lo mes sovent a cappella*, mès pòt estar acompanhat per instruments coma la flahuta a tres traucs e lo tamborin a còrdas.

Los cantaires memorizan en prumèr la votz melodica (aperada tanben votz normala), que correspon a la melodia principala deu cant. Aquera melodia ei generalament coneishuda de totes. Las votzes hautas e las votzes baishas son indiferament cantadas per las hemnas e los òmes, entà favorizar atau ua fusion deus armonics. Atau, los òmes e las hemnas se mesclan entà cantar.

Tradicionalament, fòrman un cercle (o un mièg-cercle en preséncia d’un public), en crear atau un equilibre perfèit entre las diferentas votzes.

Aquera tradicion polifonica* s’ei desvolopada dins la linhada de la tradicion orfeonica* a comptar de 1830, mès existishèva dejà mes de d’ora. En efèit, se los cants profanes deus trobadors aus sègles XIIau e XIIIau son monodics, trobam polifonias religiosas austanlèu lo sègle XIVau.

Memorizacion e repeticion

Los cants tradicionaus occitans son cants a memorizacion e a repeticion, sovent estructurats en duas o tres partidas musicalas.

Los tèxtes corts e simples cantats en omoritmia* ajudan la memorizacion. Lo tèma principau d’aqueths cants ei la vita vitanta. En efèit, tot ei pretèxte a cantar : eveniments familhaus (nòça, neishença etc.) a las diferentas estapas que ritman la vita paisana (segadas, vrenhas etc.). Trobam atau cançons a dançar, a hestejar, a trabalhar…

Site pedagogic de l’acadèmia de Tolosa que compreng un repertòri de cançons a dançar e tanben explicacions sus la dança e los cants occitans

Site deu centre occitan de las musicas e danças tradicionalas, basat a Tolosa entà i trobar corses, ressorças pedagogicas e concèrts

Site deu cirdòc a Besièrs sus quin podèm trobar numerosas informacions e ressorças suu subjècte